Czym jest mentoring biznesowy opowiem przede wszystkim z własnego doświadczenia. Od lat jestem mentorem w różnych organizacjach, które wspierają start-up’y technologiczne, pracuję też indywidualnie z top menadżerami w firmach oraz właścicielami firm.
Co to jest mentoring biznesowy
Według mnie mentoring to wspieranie drugiej osoby w dziedzinie, w której my jesteśmy doświadczeni, mamy umiejętności i kompetencje. Czyli mentorowanie to skracanie procesu uczenia się komuś, kto na przykład rozwija swój biznes. Mentor pokazuje ścieżki, przykłady sytuacji, zachowań, które przyniosły właściwe rezultaty.
Mentoring a coaching
Czym się różni mentoring od coachingu? Kanonicznie, w Polsce szczególnie, mówi się, że coaching nie daje odpowiedzi, czyli coaching to jest zadawanie pytań, drążenie w myślach drugiej osoby, naświetlanie obszarów, do których zazwyczaj ta osoba nie zagląda. Jednak tylko zadaje się pytania, nie daje rozwiązań, wiedzy.
Mentoring jest z mojej perspektywy coachingiem wzbogaconym o odpowiedzi na pytania, przekazywaniem pewnych historii, konkretnych rozwiązań.
Mentoring jednorazowy
Jakie formy może przyjmować mentoring? Może być aktywnością jednorazową, albo rozłożoną w czasie, podobnie jak typowy proces coachingowy, najczęściej na przestrzeni pół roku do roku.
Jeżeli chodzi o jednorazową akcję mentoringową, to często występuje przy okazji wydarzeń start-up’owych. Jako mentor Google Developers Launchpad, w takich projektach biorę udział, prowadząc np. indywidualne godzinne sesje mentoringowe z założycielami start-up’ów. Taka sesja obejmuje głównie odpowiedź na jedno kluczowe pytanie, które w danym momencie jest istotne dla foundera.
Podam przykład: rozmawiałem z firmą, która zbudowała bardzo ciekawą aplikację Apiary Book, dla osób, które interesują się pszczelarstwem i hodują pszczoły. Aplikacja pomaga optymalizować sposób hodowania pszczół, by były bardziej produktywne, by uniknąć tragedii, jak śmierć roju. Wokół tej aplikacji founder zbudował dużą społeczność – ponad 20 tysięcy osób, które na świecie zajmują się pszczelarstwem, aktywnie używając tej aplikacji.
W ramach mentoringu biznesowego pojawiło się pytanie, w jaki sposób skomercjalizować ten produkt, a konkretnie jak określić cenę dla wersji premium tej aplikacji, aby zacząć na tym produkcie zarabiać. I to było tematem sesji mentoringowej. W skrócie przeszliśmy przez różne scenariusze, pokazałem modele testowania ceny na zawężonej grupie. Przeanalizowaliśmy, jak komunikować, do których userów, jak zweryfikować ceny na różnych rynkach. Było pytanie, czy zacząć od wszystkich rynków, czy od jednego. I tak dalej.
Sesja mentoringowa, która trwa godzinę, pozwala wypracować plan działania, co było widać właśnie na tym przykładzie, gdzie founder wyszedł z sesji z pomysłami: najpierw przeanalizuję ceny porównywalnych produktów, do takiego produktu się będę odnosił, tak sprawdzę, jaka cena powinna być na danym rynku, potem test, by w efekcie znaleźć optymalną cenę i wprowadzić na rynek.
Krótko mówiąc mentoringowa jednorazowa sesja pozwala rozwiązać zazwyczaj bardzo wąskie zagadnienie.
Długoterminowy mentoring biznesowy
Ta metoda przypomina proces coachingowy, z tą różnicą, że dzielimy się konkretną wiedzą.
Moja przygoda z mentoringiem zaczęła się od współpracy z fundacją Youth Business Poland, która wspiera młodych przedsiębiorców.
Podam przykład. Współpracowałem z Weroniką Markiewicz, fotograf, która, kiedy dołączyła do programu mentoringowego, miała bardzo szerokie portfolio usług. Podczas 90-minutowych spotkań, przez pół roku, drążyliśmy, jaki jest jej cel, co chce osiągnąć i w jaki sposób dopasować to tego umiejętności, aby stworzyć jedną unikalną usługę. W efekcie Weronika skupiła się na fotografii portretowej i obecnie specjalizuje się w fotografowaniu ekspertów. Myślę, że to bardzo interesujący obszar, w którym odniosła sukces. Oczywiście nie mówię, że to zasługa samego mentoringu, natomiast wiem, że proces mentoringowy rozciągnięty w czasie, pozwolił na jej większą transformację, głębszą zmianę w sobie.
Mentoring dla menadżerów
Trzeci model, też długoterminowego mentoringu biznesowego, ale z nieco innym kontekstem, to różne wyzwania stricte menadżerskie. Pracuję z menadżerami, którzy mają wyzwania związane z zarządzaniem zespołem, przekazywaniem informacji zwrotnej, angażowaniem ludzi w nowe inicjatywy, zarządzaniem własnym czasem, priorytetyzacją i tak dalej. Tu zazwyczaj wykorzystuje się głównie coaching, ale elementy mentoringu również pozwalają skuteczniej działać.
Korzyści z mentoringu
Na przytoczonych wyżej przykładach pokazałem, że dla osoby mentorowanej są konkretne korzyści, a najważniejsza z nich to skrócenie czasu dojścia do celu. Zamiast popełniać wiele błędów, można porozmawiać z kimś, kto jest już bardziej doświadczony i z tego doświadczenia skorzystać.
Co interesujące, nie musi to być osoba od nas starsza – to stereotypowe podejście: starsza, bardziej doświadczona w biznesie. Dla mnie na przykład mentorem może być ktoś, kto ma 25 lat, ale jest ekspertem w dziedzinie komunikacji w social media, czy komunikacji w internecie. Jestem przekonany, że jest w tym lepszy ode mnie i może mnie inspirować, pomagać mi rozwijać się w tej dziedzinie, zaoszczędzić czas tracony na uczeniu się na błędach.
Po co zostawać mentorem biznesowym?
Jakie korzyści z mentoringu ma mentor? Po co w ogóle zostawać mentorem? Oczywistą kwestią jest to, że dzięki mentoringowi można poznawać wielu ciekawych ludzi i uczyć się od nich. Nawet pracując ze start-up’em, który zajmuje się pszczelarstwem, uczę się tego tematu, jest to dla mnie nowa rzecz, interesująca.
Druga kwestia to fakt, że w procesie mentoringu zadajemy sobie sami te same pytania, które stawiamy naszym mentees. Dzięki temu możemy spojrzeć na siebie z innej, nowej perspektywy.
Najważniejsza rzecz w mentoringu według mnie, to fantastyczne uczucie, kiedy widzisz, że to co robisz, przynosi ludziom realną wartość. I to ciekawa rzecz dla wielu osób, m.in. top managerów, którzy w codziennej pracy mają dużo wysokopoziomowych zadań, których rezultatów nie mogą szybko zobaczyć. Wtedy praca mentoringowa potrafi naprawdę dać ogromną satysfakcję. Kiedy widzisz, że pracujesz z kimś i to działa, to satysfakcję z tego trudno porównać do czegokolwiek innego.
Oczywiście zachęcam do zostania mentorem, ale by nim zostać, trzeba się zastanowić, jak to zrobić.
Jak zostać mentorem?
Według mnie, aby być dobrym mentorem, trzeba mieć jak najlepsze kompetencje miękkie do pracy z innymi ludźmi. Można je podnosić na wiele sposobów – dla mnie to było wiele lat osobistych doświadczeń związanych między innymi z psychoterapią, ale też z coachingiem. Istotny był też kurs coachingu, jaki przeszedłem. To wszystko nauczyło mnie jak pracować z drugim człowiekiem, by wydobyć z niego to, co dla niego ważne, ale niekoniecznie narzucać mu swoje rozwiązania.
Ostrożność
Myślę, że to jest bardzo istotne – umiejętność wyważenia pomiędzy tym, że wydaje nam się, że się znamy na czymś, a tym, co tak naprawdę zadziała dla danej osoby. Bo nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania i trzeba być bardzo ostrożnym. Szczególnie, kiedy jesteśmy mentorem z ogromnym autorytetem, musimy być bardzo ostrożni, żeby nie próbować narzucać swoich rozwiązań drugiej osobie, bo ona nas posłucha ze względu na nasz autorytet, a to niekoniecznie musi być dla niej dobre.
Pokora, czyli interes mentee na pierwszym planie
Druga kwestia istotna, aby zostać mentorem, to ogromny ładunek pokory. To, że ja coś osiągnąłem w danym miejscu, czasie, warunkach, nie oznacza, że u innej osoby to samo zadziała.
Pokora, umiejętność wysuwania interesu klienta na pierwszy plan, a nie zaspokajanie własnego ego i pokazywanie, że się znamy, to podstawa.
Z kolei potencjalny mentee powinien zweryfikować, czy mentor nie chce po prostu napompować swojego ego, zamiast naprawdę pomóc.
Pokora i umiejętność słuchania, to najważniejsze cechy związane z mentoringiem. Te umiejętności można zdobywać na wiele sposobów, między innymi dołączając do jednej z organizacji, gdzie można zostać mentorem. Ja osobiście wiele nauczyłem się w Youth Business Poland, gdzie przeszedłem kurs mentoringu.
Twarde kompetencje
Poza kompetencjami miękkimi, trzeba też mieć twarde kompetencje. Czyli jakie rzeczy naprawdę dobrze umiem robić, jakie mam osiągnięcia, w jakich dziedzinach i w jakich kwestiach mogę komuś pomóc? Jest mnóstwo rzeczy, na których się nie znamy. Trudno więc zostać mentorem w czymś, w czym nie jesteśmy dobrzy, nie doświadczyliśmy tego. Nie ma niczego gorszego niż mentor teoretyk, który przeczytał te same książki, co mentee i próbuje na ich podstawie czegoś uczyć.
Siłą mentoringu jest obcowanie z kimś, kto na własnej skórze przekonał się jak coś działa, albo co nie działa. Więc jeżeli chcesz zostać mentorem, zastanów się, jakie masz realne doświadczenia, żeby brać na siebie chociaż część odpowiedzialności za wsparcie drugiej osoby w rozwoju. Oczywiście, na końcu odpowiedzialność za decyzje jest zawsze w rękach mentee. Jednak wiadomo, że mentor, ze względu na swój autorytet, ma duży wpływ, więc musi brać odpowiedzialność za to, co mówi.
Wspólna nowa wartość mentora i mentees
Dzięki mentoringowi można poznać ciekawych ludzi, zbudować z nimi projekty. W moim przypadku jednym z ciekawych case’ów jest Sundose, czyli biznes, którego jestem współzałożycielem. Wiodących founder’ów tego biznesu, czyli Michała Gołkiewicza i Tomka Styka, poznałem właśnie w Youth Business Poland w trakcie jednego z programów mentoringowych. Podczas naszej wspólnej pracy powstała idea Sundose i w ten sposób produkt pojawił się na rynku. Czyli zarówno bycie mentorem, jak i mentee, to szansa do wykreowania nowej wartości wspólnej.
Jak szukać mentora
Jeżeli jest ktoś, kto wydaje ci się interesujący w twojej dziedzinie i chcesz, żeby został twoim mentorem, po prostu napisz do niego. To nie zawsze musi być sformalizowana działalność – są na pewno osoby, które znajdą czas, by pomóc.
Oczywiście mentoring ma także charakter komercyjny, nie zawsze to jest działalność pro bono. Ja na przykład realizuję projekty pro bono z Youth Business Poland, z Google Developers Launchpad, ale wszystkie inne projekty mentoringowe robię na zasadach komercyjnych, bo jest to mój zawód.
Podsumowując
Wiesz już, co to jest mentoring biznesowy, jakie są jego typy. Przybliżyłem wątki:
- w jaki sposób zostać mentorem,
- jak taki proces prowadzić,
- co jest ważne przy zostawaniu mentorem,
- jakie są korzyści z bycia mentorem.
Jeżeli zainteresowałem was wsparciem mentoringowym, to oczywiście zapraszam do kontaktu.
Życzę wspaniałych relacji mentoringowych!